Ο Χάνδακας, το σημερινό Ηράκλειο είχε πάντοτε πρόβλημα λειψυδρίας. Ως τον 17ο αι. η πόλη υδρευόταν από πηγάδια με υφάλμυρο νερό, μικρές κρήνες και υδατοδεξαμενές που συγκέντρωναν τα νερά της βροχής. Το 1639 γνωρίζουμε ότι υπήρχαν 1270 πηγάδια και 273 δεξαμενές. Η διοχέτευση πηγαίου νερού στην κρήνη που σώζεται στη σημερινή πλατεία Κορνάρου από τον capitan generale Gian-Matteo Bembo το 1552 δεν έλυσε το πρόβλημα.
Ο γενικός προβλεπτής Φραγκίσκος Μοροζίνι σχεδίασε και υλοποίησε, με τη συνδρομή των μηχανικών Zorzi Corner, Raffaello Monnani και Francesco Basilicata, το μεγαλεπίβολο έργο της υδροδότησης, με την κατασκευή ενός υδραγωγείου μήκους 15 περίπου χιλιομέτρων, το οποίο μετέφερε τα νερά διαφόρων πηγών από τις βόρειες πλαγιές του Γιούχτα. Το έργο διήρκεσε 14 μόλις μήνες και εγκαινιάστηκε την ημέρα της εορτής του πολιούχου Αγίου Μάρκου, στις 25 Απριλίου του 1628.
Το υδραγωγείο, που στο εσωτερικό της πόλης διερχόταν από μια τρίλοβη γέφυρα, στη σημερινή πλατεία «Τρεις Καμάρες», τροφοδοτούσε την Κρήνη που διατηρεί ως τις μέρες μας το όνομα του προβλεπτή Morosini στην Piazza delle Biade, σημερινή πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου ή επί το λαϊκότερο «Λιοντάρια».
Η κρήνη έχει μια πολύλοβη δεξαμενή κοσμημένη με ανάγλυφες παραστάσεις από το θαλάσσιο βασίλειο (τρίτωνες, δελφίνια, μυθολογικά τέρατα, θαλάσσιους δαίμονες) καθώς και οικόσημα. Το νερό έτρεχε από το στόμα τεσσάρων αξονικά τοποθετημένων λεόντων, που στηρίζονταν σε βάθρο στο κέντρο της κρήνης και υποβάσταζαν μαρμάρινη λεκάνη. Την αρχική κατασκευή επέστεφε μαρμάρινο άγαλμα του Ποσειδώνα σε κλίμακα μεγαλύτερη της φυσικής, γι’ αυτό και το μνημείο συχνά αποκαλούνταν Κρήνη του Γίγαντα ή Τζιγάντε. Αν και σήμερα δε βρίσκεται σε λειτουργία, διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, με εξαίρεση το άγαλμα του Ποσειδώνα που καταστράφηκε, είτε από σεισμό, είτε από ανθρώπινο χέρι κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής της πόλης.
Συντάκτης
Βασιλική Συθιακάκη, αρχαιολόγος (από το site του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού)
Ένα τμήμα του υδραγωγού του Μοροζίνι βρέθηκε αυτές τις μέρες όταν κατεδαφήστηκε κάποιο κτήσμα στο Ηράκλειο, στα Αλάτσατα, κοντά στη Λεωφόρο Κνωσσού (κεντρικού δρόμου του Ηρακλείου που οδηγεί στην Κνωσσό). Περισσότερα στο video που ακολουθεί όπως αυτό μεταδώθηκε από το τοπικό κανάλι «ΚΡΗΤΗ TV» και το δελτίο των 8:45.
Old Heraklion had no springs, and its inhabitants used wells and rainwater cisterns.
Provveditore Generale (Superintendent) Francesco Morosini and the engineers Zorzi Corner, Raffaello Monnani and Francesco Basilicata decided to bring water from Archanes and mountain Giouchtas to Heraklion along a 15-kilometre-long aqueduct. The work took 14 months to complete (on the 14th of April 1628) and its end was the place where Fontana Morosini (usually called the «Lions Square») is located today at the centre of the city.
These days, when a old building was demolished, part of the Venetian contraction was revealed unexpectedly! The following video was broadcasted by the local TV channel «KRITITV».
Candia 