Για τους φίλους των ορεινών χωμάτινων διαδρομών, υπάρχει μια υπεροχη διαδρομή που ξεκινά από τον Κρουσσώνα και καταλήγει στο δάσος τού Βρομωνερού σε υψόμετρο 1300 μέτρα πάνω απο τη θάλασσα.
Η διαδρομή ειναι ιδανική για δεινούς πεζοπόρους, ενώ για τους εποχούμενους, ειδικά το χειμώνα, θα πρέπει να γίνει με «εκτός δρόμου» αυτοκίνητο η μοτοσυκλέτα. Συνολικά η διαδρομη είναι δέκα χιλιόμετρα από τα οποία τα επτά χωματόδρομος.
Ξεκινάτε από το Κρουσσώνα ανηφορίζοντας ανατολικά. Μπροστά σας έχετε το Πλάϊ, ένα υπό διαμόρφωση πάρκο αναψυχής (5.000 δένδρα) με πανοραμική θέα του Κρουσσώνα.
Στο μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης οι φιλόξενες μοναχές θα σας φιλεψουν καφέ και κουλούρια, φτιαγμένα απο τις ίδιες.
Πιό πέρα στο ίδρυμα «Αγιος Σπυρίδων», κέντρο γιά παιδιά με ειδικές ανάγκες, τελειωνει ο άσφαλτος. Απ’ εδω και πάνω έχετε όλες τις αισθήσεις σε ετοιμότητα!!!
Μετά από ένα χιλίομετρο περίπου ο δρόμος χωρίζεται. Δεξιά καταληγει μετά από επτά χιλιόμετρα στο οροπέδιο του Κρουσσώνα το «Λιβάδι», όπου καλλιεργούνται 300.000 αχλαδιές και λίγες μηλιές. Η τοποθεσία είναι υπέροχη και αξίζει να την επισκευτεί κανείς, ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Απ’ εδώ βλέπετε το φαράγγι του Κρουσσώνα που ξεκινά από το χωριό Κιθαρίδα καί φτάνει στο ΖΩΜΙΝΘΟ την αρχαία πηγή του Ψειλορίτη. Μάλιστα λέγεται ότι απο το φαράγγι αυτό παιρνούσαν οι Μινωίτες για να πάνε στο ΙΔΑΙΟΝ ΑΝΤΡΟΝ, και υπάρχουν ακόμη ορατά σημάδια αυτού του αρχαίου δρόμου !!
Αριστερά από το σταυροδρόμι, ανηφορίζοντας έχετε στα δεξιά σας την πλαγιά της κορυφής «Γούρνος» και μπροστά σας την κορυφή «Σκοίνακας». Ολόκληρη η πλαγιά του Γούρνου είναι σκεπασμένη με φασκομηλιές, ρίγανη, μαλωτήρα και άλλα αρωματικά φυτά.
Μετά από 800 μέτρα, διασταύρωση οδηγεί, μετά από άλλα 300 μέτρα, στόν Αη Γιάννη το «Ψηλό» στην κορυφή Κουδούνι. Το μέρος αυτό έχει ονομαστεί από τον αρχαιολόγο καθηγητή Σακελαράκη σαν «η βεράντα της Κρήτης». Δικαιολογημένα, μια και από εκεί μπορείτε να δείτε ολόκληρο το Μαλεβύζι μέχρι τις Ηρακλειώτικες ακτές, το «θεόμορφο» βουνό Γιούχτας και το νησί Δία.
Αξίζει και αυτή η επίσκεψη, και η Κοινότητα του Κρουσσώνα εχει φροντίσει να διαμορφώσει όμορφα το χώρο, με χτιστή ψησταριά, βρύση με τρεχούμενο νερό κλπ.
Αφήνοντας τον Αη Γιάννη το ψηλό και συνεχίζοντας το δρόμο σας από το σταυροδρόμι, φτάνετε μετά από τρία χιλιόμετρα μαγευτικής δασικής διαδρομής, στο Λάκο της Λίμας η Βρομωνερό. Η ονομασία Βρομωνερό (καί όχι βρωμονερό) είναι αρχαία και προέρχεται από τις λέξεις «βριμώ» που σημαίνει δυνατό, και «ιερό». Λέγεται πως η θεά Δήμητρα είδε τον ήρωα Ιάσωνα στις υπώρειες της Ιδης και αφού εσβησε τον έρωτά της… εγενήθει ο Πλούτος.
» ιερόν έτεκε πότνια κούρον βριμώ…»
Μέσα στο δάσος από πρίνους και ασφένδαμους, θά βρείτε ένα ιδανικό χώρο γιά κατασκήνωση, με χτιστές ψησταριές, πάγκους, βρύσες κλπ που η κοινότητα έχει φροντίσει να διαμορφώσει.
Πιό πάνω είναι το καταφύγιο ένα πετρόχτιστο δωμάτιο με τα στοιχειώδη γιά επιβίωση (παξιμάδια, κρασί, καφέ ζάχαρη, κλπ). Βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα από το οροπέδιο της Νιδας και διακρίνεται το σχετικά ομαλό πέρασμα «ΘΙΝΟΚΟΛΑΣ».
Απολαύστε τη θέα και παρατηρείστε τα φυσικά «μπονζάϊ», μικρά κατσοπρίνια, πού από το συνεχές βόσκημα των κατσικιών και τη μανία του αέρα, έχουν μείνει σε κατάσταση νανώδη.
(πηγή: Πολιτιστικός Σύλλογος Κρουσώνα «Νέα Γενιά»)
To video που ακολουθεί μεταδώθηκε από το τοπικό τηλεοπτικό κανάλι.
Experienced walkers will most certainly enjoy this walk, while those who want to go by car had better use a 4-wheel drive vehicle, or a cross-country motorbike, especially in winter. It is 10 kms. long: one first follows the paved road for 3 kms. as far as the institution of Agios Spiridon; then a rough dust-road for 7 kms., until one reaches the woods of Vromonero at an altitude of 1300 meters above sea-level.
On leaving the village, one starts climbing East: right opposite is the natural park «Plai» which is under reforestation (5,000 trees), with a panoramic view of the village.
At the monastery of Agia Irini, the welcoming nuns will treat you to a cup of coffee and to biscuits they bake themselves.
The paved road comes to an end a little further on, at the Agios Spiridon Institution for Handicapped Children. From now on, the rough – and the most exciting – part begins.
After a kilometre or so the road parts. To the right, it leads to the «Livadi», or plateau, of Kroussonas, a real orchard with 300,000 pear-trees and some apple-trees. The Livadi is a beautiful place, well worth a visit in the summer. From here you can admire the Kroussonas Gorge which goes from the village of Kitharida all the way to ZOMINTHO an ancient source on the Psiloritis mountain. It is said that the Minoans followed this gorge to reach the «Ideon Andron», the cave where Zeus was born, and one can still see traces of this ancient passage.
To the left of the crossroad as you climb, you have the mountain peak of Gournos to your right and the peak Skinakas in front of you. The hillside of Gournos is literally covered in herbs of all kinds: camomile, oregano, sage and many other local plants.
Less than a kilometre further on, there’s a bypath where, after another 300 meters or so, you reach «Ai Yannis o Psilos» on the Koudoni peak. The archaeologist, Professor Sakellarakis, named this spot «the veranda of Crete»: from here you can gaze on the whole province of Malevizi, all the way to the coast of Heraklion, and you can admire the «divine» mountain Giouktas and the island of Dia.
This visit is also worthwhile and the Municipality of Kroussonas has made it more welcoming to visitors by providing it with an open-air barbecue and running water.
Another three kilometres after the Ai Yiannis crossroad, through beautifully wooded landscape, you reach the «Lako tis Limas», or «Vromonero» a Greek word which means strong(«vrimo») and sacred(«iero»). According to a legend, the goddess Demeter met Jason on the hillside of Mount Ida and Pluto, the god of the underworld, was the fruit of their love…
«the sacred queen gave birth to a strong youth»….
In the wood among the oaks and other beautiful trees, there are ideal places for setting up a tent: here again the Municipality has provided the spot with certain facilities (barbecues, running water and so on).
Further on, 3 kms. from the Ida plateau, there’s a mountain refuge: stone-built, it has all the basic victuals (sugar, coffee, wine, biscuit, and so on). It is located 3 km from the pass «THINOKOLAS» which leads to the plateau of Nida.
Enjoy the view, and admire the local «bonzai», or dwarf trees, which, due to the ceaseless pasture and the wild winds have never been able to develop into large trees.
Here below you can watch a video as broadcasted by a local TV channel.
Candia 